Homo Politicus – Homo Academicus

Όχι και τόσο καλά τα νέα από τις Βρυξέλλες. Βήματα προς τα πίσω. 9/6/2019

Οι προσπάθειες της Λευκωσίας για λήψη μέτρων και κυρώσεων κατά της Τουρκίας δεν φαίνεται να αποφέρουν θετικό αποτέλεσμα. Μένουν μόνο οκτώ μέρες για την καθοριστική σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών. Στις 17 Ιουνίου συνέρχεται το τακτικό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στο οποίο θα εξεταστούν και οι ενέργειες της Τουρκίας στις κυρίαρχες θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τα καλά νέα είναι ότι έχει ετοιμαστεί προσχέδιο Συμπερασμάτων που θα κάνει αναφορές στις ενέργειές της Τουρκίας. Τα κακά νέα είναι ότι τα Συμπεράσματα αυτά δεν κάνουν αναφορά σε μέτρα και κυρώσεις, αλλά σε ετοιμότητα αντίδρασης. Ετοιμότητα αντίδρασης εκφράστηκε και στο παρελθόν σε διάφορους τόνους. Αυτή η στάση, όχι μόνο δεν είναι ουσιαστική, αλλά πάνω απ’ όλα δεν μπορεί να θεωρηθεί αποτρεπτική έναντι των σχεδιασμών της Τουρκίας. Αντίθετα, η Άγκυρα θα περάσει αλώβητη. Με απλά λόγια, η ΕΕ θα παραμείνει για μια ακόμη φορά στα λόγια και δε θα προχωρήσει σε έργα.

Η Λευκωσία μέσω του κυπριακού ΥΠΕΞ άρχισε ήδη να προετοιμάζει το έδαφος για Συμπεράσματα του Συμβουλίου χωρίς μέτρα. Όπως αναφέρθηκε και στο παρελθόν, επενδύονται ίσως πολύ περισσότερα απ’ όσο θα έπρεπε στην εσωτερική κοινή γνώμη. Υπάρχει ελπίδα για καλύτερη απόφαση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Σύνοδο της 20ης με 21η Ιουνίου; Μάλλον όχι. Αυτή η επένδυση που κάνει η Λευκωσία στην ελπίδα για κάτι καλύτερο στην επόμενη Σύνοδο δεν φαίνεται να αποδίδει. Εάν δεν υπάρξει ισχυρή αντίδραση από το Συμβούλιο, δεν θα πρέπει να αναμένεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πράξει κάτι πολύ διαφορετικό.

Υπάρχει όμως και μια πιο αρνητική εξέλιξη. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, στο προσχέδιο Συμπερασμάτων γίνεται αναφορά σε παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Εάν αυτό ευσταθεί, τότε θα πρόκειται για δυσμενή εξέλιξη. Ένα βήμα προς τα πίσω. Τόσο η δήλωση Μογκερίνι όσο και Έκθεση της Επιτροπής κάνουν αναφορά για έκνομες ενέργειες της Τουρκίας εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εάν στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου δεν γίνει σαφής αναφορά σε τουρκικές παραβιάσεις εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά μια γενική αναφορά στην Ανατολική Μεσόγειο, τότε χάνει η Λευκωσία και κερδίζει η Άγκυρα.

Η άποψη ότι οι ενέργειες της Τουρκίας είναι σε περιοχή, η κυριαρχία της οποίας είναι «αμφισβητούμενη» είναι Βρετανικής έμπνευσης. Δυστυχώς η χλιαρή αντίδραση της Λευκωσίας και προσωπικά του Προέδρου Ανστασιάδη, αλλά και του ΥΠΕΞ κ. Ν. Χριστοδουλίδη, φαίνεται ότι έχουν αρνητικές συνέπειες. Τη στιγμή που σε τεχνοκρατικό επίπεδο γίνεται γιγαντιαία προσπάθεια να πεισθούν οι πάντες για παραβιάσεις εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δηλώνει ικανοποιημένος από τις αμφίσημες θέσεις της βρετανικής κυβέρνησης.

Τέλος, μια επίσης αρνητική εξέλιξη είναι ότι, οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο της αξιολόγησης των ενταξιακών διαπραγματεύσεών της με την ΕΕ. Η Λευκωσία θα έπρεπε να είχε επιδιώξει αντιμετώπιση των τουρκικών ενεργειών στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, όχι στο πλαίσιο της πολιτικής διεύρυνσης της Ένωσης. Με απλά λόγια, οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας θα έπρεπε να εξετάζονται κάτω από ξεχωριστό κεφάλαιο και παράλληλα με τις ενταξιακές τις διαπραγματεύσεις. Οι συνέπειες θα έπρεπε να είναι, όχι μόνο πάνω στις ήδη χρεοκοπημένες ενταξιακές, αλλά και πάνω στις διμερείς σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας σε όλα τα επίπεδα.

Στη βάση των δεδομένων αυτών, η κυπριακή κυβέρνηση, όχι μόνο δε θα έπρεπε να εκφράζει ικανοποίηση και να επενδύει στην ελπίδα μιας επόμενης καλύτερης απόφασης, αλλά να διεκδικεί πιο μεθοδικά και πιο αποφασιστικά. Δυστυχώς όμως, σε πολιτικό επίπεδο, για μια ακόμη φορά η Λευκωσία αντέδρασε μετά την εκδήλωση των γεγονότων, χωρίς πρόληψη, χωρίς σχεδιασμό, χωρίς σαφή στοχοθέτηση.

Άλλαξε η Βρετανική πολιτική έναντι των ενεργειών της Τουρκίας. Τέσσερα πρακτικά ερωτήματα. 5/6/2019

Με ψεσινή δήλωση του κατά τους εορτατούς των γνεθλίων της Βασίλισσας Ελισάβετ, ο Προέδρος Αναστασιάδης αποκάλυψε ότι, την Κυριακή 26 Μαΐου έλαβε επιστολή από την υπό παραίτηση Πρωθυπουργό της Βρετανίας. Αυτή η επιστολή της κας Μέι, υποστήριξε ο Πρόεδρος, αποκαθιστά τη θέση της Βρετανίας έναντι των έκνομων ενεργειών της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η δήλωση του Προέδρου προκαλεί ερωτήματα, τα οποία μπορεί να απαντηθούν μόνο εάν δημοσιοποιηθεί το περιεχόμενό της επιστολής αυτής:

1. Καταδικάζει την εισβολή της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ;

2. Θεωρεί την περιοχή στην οποία έστειλε γεωτρύπανο η Τουρκία ως κυρίαρχη θαλάσσια ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας (μέρος της ΑΟΖ της) και όχι «αμφισβητούμενη περιοχή», όπως είπε ο κ. Ντάνκαν και το Φόρειν Όφις;

3. Καλεί την Τουρκία να τερματίσει τις ενέργειές της και να αποχωρήσει από την περιοχή;

4. Στηρίζει τις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για λήψη μέτρων και επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία;

Εάν απαντώνται θετικά τα πιο πάνω ερωτήματα, τότε η επιστολή Μέι όντως ανασκευάζει τη δήλωση Ντάνκαν και θέτει μία διαφορετική διάσταση στην εξωτερική πολιτική της Βρετανίας για το θέμα. Εάν όχι, τότε δεν υπάρχει αλλαγή θέσης.

Επιπλέον, προκειμένου να επικυρωθεί όντως αλλαγή Βρετανικής πολιτικής πρέπει (α) να εκδώσει νέα δήλωση το Βρετανικό Φόρειν Όφις και (β) να υπάρξει αλλαγή της στάση της Βρετανίας στις διεργασίες που γίνονται σε επίπεδο ΕΕ για δυναμική αντίδραση που να αφορά σε έργα και όχι σε λόγια.

Τα επόμενα ορόσημα και κινήσεις της Λευκωσίας στην Ευρώπη. Η ώρα της αλήθειας και της αξιοπιστίας 26/5/2019

Σύμφωνα με μια περιεκτική ανάλυση του Παύλου Ξανθούλη στον «Φιλελεύθερο», οι επόμενες τρεις βδομάδες θα είναι καθοριστικές για τον καθορισμό του πλαισίου αντίδρασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται, με τη Λευκωσία να προσπαθεί να πείσει ότι, η Τουρκία δρα σε παράβαση του δικαίους δικαίου και του δικαίου της θάλασσας, κινείται επιθετικά έναντι των συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας και απειλεί την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο κύπριος Υπουργός Εξωτερικών προσπαθεί να πείσει ακόμη ότι οι κινήσεις της Άγκυρας στρέφονται κατά των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών της, καθώς και των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία επιδιώκει να ανατρέψει έναν ενεργειακό σχεδιασμό, ο οποίος θα μπορούσε να δώσει εναλλακτικές πηγές-αγορές ενέργειας για την Ευρώπη.

Στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων, αποκαλύπτονται και οι προθέσεις της Βρετανίας, η οποία δρα στο παρασκήνιο και προσπαθεί να πείσει κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Λονδίνο δεν θεωρεί ότι συντρέχουν λόγοι για λήψη μέτρων ή επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Παρουσιάζει το θέμα ως μια διμερής διαφορά, η οποία προκύπτει από την απουσία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών (Υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ) ανάμεσα στην Τουρκία και την Κύπρο. Η βασική θέση του Λονδίνου είναι ότι, εάν δεν ασκηθούν πιέσεις για άμεση έναρξη συνομιλιών στο Κυπριακό και σύντομη κατάληξη τους, η ένταση θα αυξηθεί και τα προβλήματα θα μεγαλώνουν. Με απλά λόγια, η Βρετανία προσπαθεί να μεταθέσει το πρόβλημα, από την επιθετική-αναθεωρητική πολιτική της Άγκυρας στο Κυπριακό.

Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει κριθεί εδώ και χρόνια ότι, το Κυπριακό είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να λυθεί, αλλά η μη επίλυσή του δεν μπορεί να αφαιρεί ούτε να στερεί από την Κυπριακή Δημοκρατία κυριαρχικά δικαιώματα και δυνατότητες στην εξωτερική της πολιτική, καθώς και στην πολιτική ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης και της συνεργασίας της τελευταίας με το ΝΑΤΟ και άλλους οργανισμούς. Οι κινήσεις της Βρετανίας επαναφέρουν επί κακού σκοπού το ζήτημα του περιορισμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων και των συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενόσω είναι άλυτο το Κυπριακό. Αυτή είναι βεβαίως η βρετανική εκδοχή των παραδοσιακών θέσεων της Άγκυρας.

Επί της ουσίας, η Λευκωσία έχει ενώπιον της σαφείς προκλήσεις. Εάν αποτύχει να πείσει τα κράτη μέλη της ΕΕ να πάρουν μία ξεκάθαρη απόφαση για καταδίκη των ενεργειών της Τουρκίας και κυρίως για επιβολή σε αυτήν αποτρεπτικών και τιμωρητικών μέτρων, τότε δικαιωθούν οι βρετανικές θέσεις και θα αποθρασυνθεί ακόμη περισσότερο η Άγκυρα.

Στις 29 Μαΐου αναμένεται η Έκθεση της Επιτροπής για την Τουρκία, όπου θα υπάρξουν αναφορές σε σχέση με τις παράνομες ενέργειές της στις θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ενδιαφέρουσες θα είναι και οι ενδεχόμενες εισηγήσεις της Επιτροπής για ανάληψη δράσης ή η απουσία οποιωνδήποτε εισηγήσεων. Πρέπει να σημειωθεί ότι, το περιεχόμενο της Έκθεσης θα αντανακλά και τον βαθμό επιρροής και πειθούς των διπλωματικών κινήσεων της Λευκωσίας το τελευταίο διάστημα. Όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Έκθεση της Επιτροπής δεν είναι καθοριστική. Από τη στιγμή που το Συμβούλιο δεν ανέθεσε στην Επιτροπή να μελετήσει την κατάσταση και να εισηγηθεί μέσα και τρόπο αντίδρασης, οι αποφάσεις επαφίονται αποκλειστικά στους Υπουργούς Εξωτερικών, όπως και στους Αρχηγούς Κρατών και Κυβερνήσεων, οι οποίοι και συνέρχονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στα τέλη Ιουνίου.

Η Έκθεση της Επιτροπής θα αποτυπώσει τις πολιτικές «ισορροπίες» που υπάρχουν σε επίπεδο κρατών μελών, αλλά θα παρουσιάσει και τις επικρατούσες αντιλήψεις της γραφειοκρατίας της Επιτροπής. Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, η Έκθεση θα δείξει και τον βαθμό που η Λευκωσία κατάφερε να πείσει για την ανάγκη άμεσης και σαφούς αντίδρασης της Ένωσης, με έργα και όχι, για ακόμη μια φορά, με λόγια.

Δεν είναι όμως η Έκθεση της Επιτροπής που θα κρίνει την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών, το οποίο συνέρχεται στις 17 Ιουνίου και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο ακολουθεί στις 20 Ιουνίου.

Όπως έχω υποστηρίξει σε προηγούμενη αρθρογραφία μου, η Λευκωσία θα έπρεπε να είχε κινηθεί διαφορετικά. Θα έπρεπε να είχε ζητήσει τουλάχιστον την συμπερίληψη της δήλωσης Μογκερίνι και της δήλωσης Τουσκ σε απόφαση του Συμβουλίου της ,η οποία θα προνοούσε και τα επόμενα βήματα.

Το παρελθόν δεν μπορεί να αναδημιουργηθεί. Τώρα σημασία έχει πως θα λειτουργήσει η Λευκωσία στα επόμενα κρίσιμα ορόσημα. Τι πρέπει λοιπόν να κάνει η Λευκωσία;

1. Μέχρι και την ύστατη θα πρέπει να ασκήσει πίεση στην Επιτροπή για να καταγράψει με σαφή τρόπο τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας, τον τόπο με τον οποίο αυτές απειλούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και να γίνει από μέρους της Επιτροπής ισχυρή εισήγηση για λήψη μέτρων και επιβολή κυρώσεων.
2. Σε επίπεδο προετοιμασίας του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της 17^ης Ιουνίου, η Λευκωσία θα πρέπει να συνεργαστεί στενά με ένα τουλάχιστον μεγάλο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη Ύπατη Αρμοστή της Ένωσης προκειμένου να γραφτεί ένα ισχυρό προσχέδιο απόφασης το οποίο θα περιέχει, πέραν από την καταδίκη των ενεργειών της Τουρκίας και την προειδοποίησή της, σαφείς αναφορές σε λήψη μέτρων και κυρώσεων εναντίον της, σε περίπτωση που δεν τερματίσει τις ενέργειές της και αναφορές σε ακόμη σκληρότερα μέτρα και κυρώσεις σε περίπτωση που προχωρήσει στην υλοποίηση των σχεδιασμών που έχει ανακοινώσει.
3. Η Λευκωσία πρέπει να προκαλέσει ένα ρεύμα στήριξης μιας ισχυρής απόφασης από το Συμβούλιο. Εάν τα μεγάλα κράτη μέλη και μεγάλη μερίδα των άλλων κρατών μελών στηρίξουν μια καθαρή απόφαση, τότε η Βρετανία θα βρεθεί απομονωμένη. Η τελευταία έχει δεσμευτεί ότι, στο πλαίσιο του Brexit, δεν πρόκειται να παρεμποδίζει αποφάσεις της Ένωσης.
4. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ως ο ανώτερος και καθοδηγητικός θεσμός της Ένωσης, θα πρέπει να σφραγίσει και να δώσει κύρος στην απόφαση του Συμβουλίου, καθώς επίσης να δεσμευτεί και με δική του απόφαση για την εφαρμογή όλων όσων θα συμφωνηθούν.

Αυτά τα βήματα είναι που θα κρίνουν την αξιοπιστία, τόσο της Λευκωσίας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Βρετανία ως μέρος του προβλήματος. 17/5/2019

Η πρόσφατη κρίση στις σχέσεις Λονδίνου-Λευκωσίας, την οποία πυροδότησε η δήλωση του κ. Ντάνκαν και συντήρησε το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών, δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Η κρίση αυτή δεν είναι θέμα δηλώσεων ή ανακοινώσεων. Είναι μια αναμενόμενη εξέλιξη μιας γεωπολιτικής κατάστασης με βαθιές ρίζες, τα προβλήματα της οποίας η Λευκωσία βάζει εδώ και χρόνια κάτω από το χαλί.

Το ζήτημα αυτό δεν αφορά δημόσιες σχέσεις, εμπορικές σχέσεις, πολιτισμικές ή εκπαιδευτικές σχέσεις, τον τουρισμό, τους Βρετανούς που διαμένουν στην Κύπρο, τους Κύπριους που διαμένουν στη Βρετανία. Είναι ένα βαθύ στρατηγικό ζήτημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Και πρέπει να αντιμετωπιστεί συγκροτημένα, με τη λογική των διεθνών σχέσεων, του διεθνούς δικαίου, της διπλωματίας και της πολιτικής. Ενόσω αγνοείται το πρόβλημα αυτό και οι συνέπειές του, όλα τ’ άλλα που αναφέρθηκαν πιο πάνω μπορούν να επηρεαστούν αρνητικά. Κι αυτό δεν χρειάζεται και δεν πρέπει να γίνει.

Με τη στρατιωτική/στρατηγική παρουσία της στην Κύπρο, η Βρετανία είναι μέρος της γεωπολιτικής εξίσωσης στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο Λονδίνο, το Υπουργείο Εξωτερικών, αλλά ιδιαίτερα το Υπουργείο Άμυνας της χώρας, θεωρούν πολύ σημαντική τη στρατηγική παρουσία στην Κύπρο. Οι στρατιωτικές βάσεις εξυπηρετούν πολύ σημαντικά συμφέροντα της Βρετανίας στο νησί, τη Μέση Ανατολή, τον Περσικό Κόλπο και την Αφρική.

Η στρατιωτική παρουσία της Βρετανίας στην Κύπρο δεν αφορά μόνο το Λονδίνο και τη Λευκωσία. Αφορά πολλά άλλα κράτη και τα συμφέροντά τους. Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι η παρουσία της Βρετανίας στο νησί, αλλά ο τρόπος αντίληψης και ο τρόπος διαχείρισης της παρουσίας αυτής.

Μέρος της διαχείρισης της στρατιωτικής παρουσίας της Βρετανίας στην Κύπρο είναι και το Κυπριακό. Το Λονδίνο εξετάζει όλες τις πτυχές του Κυπριακού στο πλαίσιο της επιδίωξης για διατήρηση και διαιώνιση των βρετανικών βάσεων στην Κύπρο και των συμφερόντων που αυτές εξυπηρετούν. Δεν υπάρχει κανένα ζήτημα εσωτερικής ή εξωτερικής πτυχής του Κυπριακού που να μην το βλέπουν και να μην το αξιολογούν οι Βρετανοί μέσα από τα συμφέροντά τους.

Η Βρετανία δεν είναι ένα τρίτο μέρος στο Κυπριακό, το οποίο εμφανίζεται περιστασιακά. Είναι ένα από τα βασικότερα μέρη του προβλήματος, καθώς και των πτυχών της πολιτικής, της οικονομίας, της κοινωνίας και των θεσμών της Κύπρου. Αυτό το βλέπουμε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε όλους του διεθνείς οργανισμούς που συμμετέχει η Κύπρος, αλλά και σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας των Κυπρίων. Ενώ η εξωτερική πτυχή είναι πιο εμφανής και πιο καλά γνωστή, η εσωτερική διάσταση της ανάμιξης της Βρετανίας είναι ίσως λιγότερο εμφανής και λιγότερο γνωστή στην κοινωνία.

Για παράδειγμα, σχεδόν καμία αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα δεν γίνεται χωρίς την ανάμειξη Βρετανών ειδικών. Η Βρετανία, ως κράτος, έχει διαρκή ανάμιξη σε ζητήματα λειτουργίας των κορυφαίων θεσμών, όπως της Δικαιοσύνης, της Αστυνομίας, της Εκπαίδευση, της Δημόσιας Διοίκησης. Αυτό δεν είναι κακό. Το πρόβλημα είναι ότι η κυπριακή πολιτεία και οι θεσμοί της δεν νιώθουν απλώς την ανάγκη να πάρουν γνώμη από άξιους Βρετανούς εμπειρογνώμονες. Έχει δημιουργηθεί μια ασύμμετρη σχέση εξάρτησης η οποία δεν άλλαξε 15 χρόνια μετά την ένταξή της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Βρετανικής παρουσίας και ανάμειξης στην Κύπρο, βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο υπολογίζει το ρόλο της Τουρκίας στη γεωπολιτική εξίσωση της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και το αντίστροφο. Τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο η Τουρκία υπολογίζει τη στρατιωτική/στρατηγική παρουσία της Βρετανίας στην Κύπρο.

Η Βρετανία θεωρεί ότι η Τουρκία έχει ρόλο και δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς αναγνωρίζει στην Άγκυρα το δικαίωμα που έχει ως «εγγυήτρια δύναμη» στο νησί. Το Λονδίνο δεν θεωρεί ως πρόβλημα την ανάμειξη της Τουρκίας στις εσωτερικές υποθέσεις των Τουρκοκυπρίων. Θεωρεί ότι η Τουρκία μπορεί και πρέπει να έχει ρόλο και στην ασφάλεια της Κύπρου ακόμα και μετά τη λύση του Κυπριακού. Αυτές τις θέσεις της εξέφραζε διαχρονικά αλλά τις διατύπωσε και πιο πρόσφατα. Λίγο μετά το ναυάγιο του Γραν Μοντάνα, για παράδειγμα, η Βρετανία κατέθεσε πρόταση για την ασφάλεια, η οποία προνοούσε εγγυητικό ρόλο για την Τουρκία και παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο και μετά τη λύση του Κυπριακού.

Από την πλευρά της, η Τουρκία θεωρεί την στρατιωτική/στρατηγική παρουσία της Βρετανίας στην Κύπρο ως ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίζει με μέτρα στρατηγικής εξισορρόπησης. Η Άγκυρα έχει εκφράσει πάρα πολλές φορές την διεκδίκηση της για μόνιμη στρατιωτική/στρατηγική παρουσία στην Κύπρο με αναφορά στην αντίστοιχη βρετανική παρουσία στο νησί. «Δεν μπορούμε να αποχωρήσουμε από την Κύπρο και να χαρίσουμε τον γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό έλεγχο του νησιού στη Βρετανία», είναι μια θέση που διατυπώνεται με διάφορους τρόπους από τούρκους αξιωματούχους.

Είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο που η Βρετανία αξιολογεί, εξετάζει και παίρνει θέση για τα ενεργειακά, το ερευνητικό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, τους στόχους της Τουρκίας, τις απαιτήσεις της ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων. Για το Λονδίνο, τα ενεργειακά ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν είναι ζήτημα ίσων αποστάσεων, διπλωματικών και πολιτικών δηλώσεων. Είναι ένα ζήτημα που εντάσσει στο πλαίσιο των γεωστατικών και γεωπολιτικών της συμφερόντων.

Χωρίς λοιπόν να αντιμετωπιστεί αυτό το ζήτημα, χωρίς να θεωρείται η Βρετανία μέρος του προβλήματος δεν μπορεί να υπάρξει ολοκληρωμένη στρατηγική από μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας για το Κυπριακό και τα προβλήματα που προκαλεί η Τουρκία στο ενεργειακό της πρόγραμμα.